Provided by: manpages-pl-dev_4.26.0-1_all 
NAZWA
shmctl - steruje segmentami pamięci dzielonej Systemu V
BIBLIOTEKA
Standardowa biblioteka C (libc, -lc)
SKŁADNIA
#include <sys/shm.h>
int shmctl(int shmid, int op, struct shmid_ds *buf);
OPIS
shmctl() wykonuje operację określoną przez parametr op na segmencie pamięci dzielonej Systemu V o
identyfikatorze shmid.
Parametr buf jest wskaźnikiem do struktury shmid_ds, zdefiniowanej następująco w <sys/shm.h>:
struct shmid_ds {
struct ipc_perm shm_perm; /* Prawa dostępu */
size_t shm_segsz; /* Rozmiar segmentu (w bajtach) */
time_t shm_atime; /* Czas ostatniego dołączenia */
time_t shm_dtime; /* Czas ostatniego odłączenia */
time_t shm_ctime; /* Czas utworzenia/ostatniej mody-
fikacji za pomocą shmctl() */
pid_t shm_cpid; /* PID twórcy segmentu */
pid_t shm_lpid; /* PID ostatniego shmat(2)/shmdt(2) */
shmatt_t shm_nattch; /* Liczba dołączeń */
...
};
Pola struktury shmid_ds są następujące:
shm_perm Jest to struktura ipc_perm (zob. niżej), która określa prawa dostępu do segmentu pamięci
wspólnej.
shm_segsz Rozmiar segmentu pamięci wspólnej w bajtach.
shm_atime Czas ostatniego wykonania wywołania systemowego shmat(2), dołączającego ten segment.
shm_dtime Czas ostatniego wykonania wywołania systemowego shmdt(2), odłączającego ten segment.
shm_ctime Czas utworzenia segmentu lub czas ostatniej operacji IPC_SET shmctl().
shm_cpid Identyfikator procesu, który utworzył ten segment pamięci wspólnej.
shm_lpid Identyfikator procesu, który ostatni wykonał wywołanie systemowe shmat(2) lub shmdt(2).
shm_nattch Liczba procesów, które dołączyły ten segment.
Struktura ipc_perm jest zdefiniowana następująco (wyróżnione pola można ustawić za pomocą IPC_SET):
struct ipc_perm {
key_t __key; /* Klucz podany w msgget() */
uid_t uid; /* Efektywny UID właściciela */
gid_t gid; /* Efektywny GID właściciela */
uid_t cuid; /* Efektywny UID twórcy */
gid_t cgid; /* Efektywny GID twórcy */
unsigned short mode; /* Uprawnienia + znaczniki */
SHM_DEST i SHM_LOCKED */
unsigned short __seq; /* Numer sekwencji */
};
Najmniej znaczące 9 bitów pola mode struktury ipc_perm definiuje uprawnienia dostępu do segmentu pamięci
dzielonej. Istnieją następujące bity uprawnień:
0400 Odczyt przez użytkownika
0200 Zapis przez użytkownika
0040 Odczyt przez grupę
0020 Zapis przez grupę
0004 Odczyt przez pozostałych
0002 Zapis przez pozostałych
Bity 0100, 0010 i 0001 (bity praw do uruchamiania) nie są przez system wykorzystywane (nie jest konieczne
posiadanie uprawnienia do wykonywania, aby przeprowadzić wywołanie shmat(2) ze znacznikiem SHM_EXEC).
Poprawne wartości parametru op to:
IPC_STAT
Kopiuje informacje ze struktury kontrolnej jądra skojarzonej z shmid do struktury wskazywanej
przez buf. Wywołujący musi mieć uprawnienie odczytu segmentu pamięci dzielonej.
IPC_SET
Zapisuje wartości niektórych pól struktury shmid_ds wskazywanej przez parametr buf do struktury
kontrolnej związanej z tym segmentem pamięci dzielonej wraz z aktualizacją jego shm_ctime.
Aktualizowane są następujące pola: shm_perm.uid, shm_perm.gid i (9 najmniej znaczących bitów z)
shm_perm.mode.
Efektywny identyfikator użytkownika procesu wywołującego musi odpowiadać właścicielowi
(shm_permuid) lub twórcy (shm_perm.cuid) segmentu pamięci dzielonej albo wywołujący musi być
uprzywilejowany.
IPC_RMID
Zaznacza segment do usunięcia. Zostanie on naprawdę usunięty jedynie w momencie, w którym ostatni
używający go proces się od niego odłączy (tj. gdy pole shm_nattch struktury shmid_ds opisującej
segment osiągnie wartość zero). Użytkownik musi być właścicielem segmentu, jego twórcą lub
użytkownikiem uprzywilejowanym. Argument buf jest ignorowany.
Jeśli segment został zaznaczony do usunięcia, to zostanie ustawiony (niestandardowy) znacznik
SHM_DEST pola shm_perm.mode struktury danych zwracanej przez IPC_STAT.
Wywołujący musi zapewnić, że segment po użyciu zostanie na pewno usunięty. W przeciwnym przypadku
pamięć lub obszar wymiany zajmowane przez segment nie zostaną zwolnione.
Proszę zapoznać się również z opisem z /proc/sys/kernel/shm_rmid_forced w proc(5).
IPC_INFO (specyficzne dla Linuksa)
Zwraca w strukturze, na którą wskazuje buf, informacje o systemowych ograniczeniach i parametrach
pamięci dzielonej. Struktura jest typu shminfo (dlatego wymagane jest rzutowanie) i jest
zdefiniowana w <sys/shm.h>, pod warunkiem, że zdefiniowano również makro _GNU_SOURCE:
struct shminfo {
unsigned long shmmax; /* Maksymalny rozmiar segmentu */
unsigned long shmmin; /* Minimalny rozmiar segmentu;
zawsze 1 */
unsigned long shmmni; /* Maksymalna liczba segmentów */
unsigned long shmseg; /* Maksymalna liczba segmentów,
które proces może podłączyć;
nieużywane przez jądro */
unsigned long shmall; /* Maksymalna liczba stron
pamięci dzielonej, globalna
dla systemu */
};
Ustawienia shmmni, shmmax oraz shmall można zmienić za pomocą plików /proc o nazwach takich
samych, jak nazwy tych ustawień; szczegóły można znaleźć w podręczniku proc(5).
SHM_INFO (specyficzne dla Linuksa)
Zwraca strukturę shm_info, której pola zawierają informacje o zasobach systemowych używanych przez
pamięć dzieloną. Struktura jest zdefiniowana w <sys/shm.h>, pod warunkiem, że zdefiniowano również
makro _GNU_SOURCE:
struct shm_info {
int used_ids; /* Liczba istniejących
obecnie segmentów */
unsigned long shm_tot; /* Całkowita liczba stron
pamięci dzielonej */
unsigned long shm_rss; /* Liczba stron pamięci dzielonej
w fizycznej pamięci */
unsigned long shm_swp; /* Liczba stron pamięci dzielonej
w przestrzeni wymiany */
unsigned long swap_attempts;
/* Nieużywane od Linuksa 2.4 */
unsigned long swap_successes;
/* Nieużywane od Linuksa 2.4 */
};
SHM_STAT (specyficzne dla Linuksa)
Zwraca strukturę shmid_ds, taką jak dla IPC_STAT. Jednakże parametr shmid nie jest identyfikatorem
segmentu, ale indeksem wewnętrznej tablicy jądra przechowującej informacje o wszystkich segmentach
pamięci dzielonej w systemie.
SHM_STAT_ANY (specyficzne dla Linuksa, od Linuksa 4.17)
Zwraca strukturę shmid_ds, jak dla SHM_STAT. Jednak sem_perm.mode nie jest sprawdzany pod kątem
uprawnień odczytu do shmid co oznacza, że każdy użytkownik może wykonać tę operację (podobnie jak
każdy użytkownik może odczytać /proc/sysvipc/shm, pozyskując te same informacje).
Proces wywołujący może zabronić lub zezwolić na wymianę obszarów pamięci zajmowanych przez segment,
używając następujących wartości op:
SHM_LOCK (specyficzne dla Linuksa)
Zapobiega umieszczaniu segmentu pamięci dzielonej w przestrzeni wymiany. Wywołujący musi zawieść
we wszystkich stronach, których obecność jest konieczna po włączeniu blokowania. Jeśli segment
jest zablokowany, to zostanie ustawiony (niestandardowy) znacznik SHM_LOCKED pola shm_perm.mode
struktury danych zwracanej przez IPC_STAT.
SHM_UNLOCK (specyficzne dla Linuksa)
Odblokowuje segment, zezwalając na umieszczenie go w przestrzeni wymiany.
Przed Linuksem 2.6.10 tylko proces uprzywilejowany mógł stosować SHM_LOCK i SHM_UNLOCK. Od Linuksa 2.6.10
nieuprzywilejowany proces może wywołać te operacje, pod warunkiem że efektywny identyfikator użytkownika
odpowiada identyfikatorowi twórcy lub właściciela segmentu oraz (w przypadku SHM_LOCK) ilość pamięci do
zablokowania mieści się w ograniczeniu zasobów RLIMIT_MEMLOCK (patrz setrlimit(2)).
WARTOŚĆ ZWRACANA
Pomyślnie zakończone operacje IPC_INFO i SHM_INFO zwracają indeks najwyższego używanego wpisu w
wewnętrznej tablicy jądra przechowującej informacje o wszystkich segmentach pamięci dzielonej.
(Informacji tej można użyć w operacjach SHM_STAT lub SHM_STAT_ANY, aby otrzymać informacje o wszystkich
segmentach pamięci dzielonej w systemie). Pomyślnie zakończona operacja SHM_STAT zwraca identyfikator
segmentu pamięci dzielonej o indeksie przekazanym w shmid. Pozostałe operacje zwracają 0, jeżeli tylko
się powiodą.
W razie wystąpienia błędu zwracane jest -1 i ustawiane errno wskazując błąd.
BŁĘDY
EACCES Wydano polecenie IPC_STAT lub SHM_STAT, a prawa dostępu określone w shm_perm.modes nie pozwalają
na odczyt segmentu shmid i proces wywołujący nie ma przywileju CAP_IPC_OWNER (ang. capability) w
przestrzeni nazw użytkownika, która zarządza jego przestrzenią IPC.
EFAULT Parametr op ma wartość IPC_SET lub IPC_STAT, ale adres wskazany przez buf jest niedostępny.
EIDRM shmid wskazuje na usunięty identyfikator.
EINVAL shmid nie jest poprawnym identyfikatorem lub op nie jest poprawną operacją. Albo: w przypadku
operacji SHM_STAT lub SHM_STAT_ANY wartość indeksu podana w parametrze shmid odwoływała się do
obecnie nieużywanego elementu tablicy.
ENOMEM (Od Linuksa 2.6.9) Podano SHM_LOCK, a rozmiar segmentu do zablokowania oznaczałby przekroczenie
ograniczenia na całkowitą liczbę bajtów w pamięci dzielonej przypadającą na rzeczywisty
identyfikator użytkownika procesu wywołującego. Ograniczenie to jest opisywane przez miękki limit
zasobu RLIMIT_MEMLOCK (patrz setrlimit(2)).
EOVERFLOW
Próbowano wywołać polecenie IPC_STAT, a wartość GID lub UID jest za duża, aby ją umieścić w
strukturze wskazywanej przez buf.
EPERM Próbowano wywołać polecenie IPC_SET lub IPC_RMID, ale efektywny UID właściciela wywołującego
procesu nie odpowiada twórcy segmentu (określonemu w shm_perm.cuid), właścicielowi segmentu
(określonemu w shm_perm.uid), a proces nie jest uprzywilejowany (Linux: nie ma przywileju
CAP_SYS_ADMIN).
Lub (przed Linuksem 2.6.9) podano SHM_LOCK lub SHM_UNLOCK, ale proces nie był uprzywilejowany
(Linux: nie miał ustawionego przywileju CAP_IPC_LOCK; od wersji Linuksa 2.6.9 ten błąd może
wystąpić również gdy RLIMIT_MEMLOCK jest równy 0 i proces wywołujący nie jest uprzywilejowany).
WERSJE
Linux pozwala na dołączenie (shmat(2)) segmentu pamięci dzielonej, który już został zaznaczony do
usunięcia za pomocą shmctl(IPC_RMID). Ta właściwość nie jest dostępna w innych implementacjach Uniksa;
przenośne aplikacje nie powinny od niej zależeć.
STANDARDY
POSIX.1-2008.
HISTORIA
POSIX.1-2001, SVr4.
Niektóre pola struktury struct shmid_ds były w Linuksie 2.2 typu short, ale stały się typu long w
Linuksie 2.4. Aby to wykorzystać, powinna wystarczyć rekompilacja pod glibc-2.1.91 lub nowszą (jądro
rozróżnia stare wywołania od nowych za pomocą znacznika IPC_64 w op).
UWAGI
Operacje IPC_INFO, SHM_STAT oraz SHM_INFO są używane przez program ipcs(1) w celu dostarczenia informacji
o zajmowanych zasobach. W przyszłości operacje te mogą zostać zmodyfikowane lub przeniesione do
interfejsu systemu plików /proc.
ZOBACZ TAKŻE
mlock(2), setrlimit(2), shmget(2), shmop(2), capabilities(7), sysvipc(7)
TŁUMACZENIE
Autorami polskiego tłumaczenia niniejszej strony podręcznika są: Rafał Lewczuk <R.Lewczuk@elka.pw.edu.p>,
Andrzej Krzysztofowicz <ankry@green.mf.pg.gda.pl>, Robert Luberda <robert@debian.org> i Michał Kułach
<michal.kulach@gmail.com>
Niniejsze tłumaczenie jest wolną dokumentacją. Bliższe informacje o warunkach licencji można uzyskać
zapoznając się z GNU General Public License w wersji 3 lub nowszej. Nie przyjmuje się ŻADNEJ
ODPOWIEDZIALNOŚCI.
Błędy w tłumaczeniu strony podręcznika prosimy zgłaszać na adres listy dyskusyjnej manpages-pl-
list@lists.sourceforge.net.
Linux man-pages 6.9.1 2 maja 2024 r. shmctl(2)