Provided by: manpages-pl-dev_4.21.0-2_all bug

NAZWA

       execve - uruchomienie programu

BIBLIOTEKA

       Standardowa biblioteka C (libc, -lc)

SKŁADNIA

       #include <unistd.h>

       int execve(const char *pathname, char *const _Nullable argv[],
                  char *const _Nullable envp[]);

OPIS

       execve()   executes the program referred to by pathname.  This causes the program that is currently being
       run by the calling process to be replaced with a new program, with newly  initialized  stack,  heap,  and
       (initialized and uninitialized) data segments.

       pathname musi być albo wykonywalnym plikiem binarnym, albo skryptem zaczynającym się od linii w postaci:

           #!interpreter [opcjonalny-parametr]

       Szczegóły tego ostatniego przypadku można znaleźć poniżej w rozdziale "Skrypty interpretowane".

       argv  is  an  array  of  pointers to strings passed to the new program as its command-line arguments.  By
       convention, the first of these strings (i.e., argv[0])  should contain the filename associated  with  the
       file  being  executed.   The argv array must be terminated by a NULL pointer.  (Thus, in the new program,
       argv[argc] will be NULL.)

       envp is an array of pointers to strings, conventionally of the form key=value, which are  passed  as  the
       environment of the new program.  The envp array must be terminated by a NULL pointer.

       This  manual  page describes the Linux system call in detail; for an overview of the nomenclature and the
       many, often preferable, standardised variants of this function provided  by  libc,  including  ones  that
       search the PATH environment variable, see exec(3).

       The  argument  vector  and  environment  can  be  accessed by the new program's main function, when it is
       defined as:

           int main(int argc, char *argv[], char *envp[])

       Note, however, that the use of a third argument to  the  main  function  is  not  specified  in  POSIX.1;
       according to POSIX.1, the environment should be accessed via the external variable environ(7).

       execve()  does not return on success, and the text, initialized data, uninitialized data (bss), and stack
       of the calling process are overwritten according to the contents of the newly loaded program.

       Jeśli obecny program jest śledzony za pomocą ptrace, wysyła się mu SIGTRAP po pomyślnym execve().

       If  the set-user-ID bit is set on the program file referred to by pathname, then the effective user ID of
       the calling process is changed to that of the owner of the program file.  Similarly, if the  set-group-ID
       bit is set on the program file, then the effective group ID of the calling process is set to the group of
       the program file.

       The  aforementioned  transformations  of  the  effective IDs are not performed (i.e., the set-user-ID and
       set-group-ID bits are ignored)  if any of the following is true:

       •  the no_new_privs attribute is set for the calling thread (see prctl(2));

       •  the underlying filesystem is mounted nosuid (the MS_NOSUID flag for mount(2)); or

       •  the calling process is being ptraced.

       The capabilities of the program file (see capabilities(7))  are also ignored if  any  of  the  above  are
       true.

       Efektywny identyfikator użytkownika jest kopiowany do saved-set-user-ID; podobnie efektywny identyfikator
       grupy jest kopiowany do saved-set-group-ID. Kopiowanie odbywa się po zmianie któregokolwiek z efektywnych
       identyfikatorów związanej z bitami trybu set-user-ID i set-group-ID.

       The  process's  real UID and real GID, as well as its supplementary group IDs, are unchanged by a call to
       execve().

       Jeśli program wykonywalny jest skonsolidowany dynamicznie w formacie a.out z bibliotekami dzielonymi,  to
       na początku uruchamiania wywoływany jest konsolidator dynamiczny ld.so(8), który ładuje wszystkie obiekty
       do pamięci i konsoliduje z nimi program wykonywalny.

       Jeżeli  program  jest  skonsolidowany  dynamicznie  jako  ELF,  to  do  załadowania  potrzebnych obiektów
       współdzielonych używany  jest  interpreter  określony  w  segmencie  PT_INTERP.  Tym  interpreterem  jest
       zazwyczaj /lib/ld-linux.so.2, w wypadku programów skonsolidowanych z glibc2 (zob. ld-linux.so(8)).

   Effect on process attributes
       Wszystkie atrybuty procesu są zachowywane podczas execve(), z wyjątkiem poniższych:

       •  Ustawienia obsługi sygnałów, które są przechwytywane, są zmieniane na wartości domyślne (signal(7)).

       •  Alternatywny stos sygnałów nie jest zachowywany (sigaltstack(2)).

       •  Mapowania pamięci nie są zachowywane (mmap(2))

       •  Dołączone segmenty pamięci dzielonej Systemu V są odłączane (shmat(2)).

       •  Regiony pamięci dzielonej POSIX są odmapowane (shm_open(3)).

       •  Otwarte kolejki komunikatów POSIX są zamykane (mq_overview(7)).

       •  Otwarte semafory nazwane POSIX są zamykane (mq_overview(7)).

       •  Timery POSIX nie są zachowywane (timer_create(2)).

       •  Otwarte strumienie katalogów są zamykane (opendir(3)).

       •  Blokady pamięci nie są zachowywane (mlock(2), mlockall(2)).

       •  Zarejestrowanie   funkcje   wykonywanych   po  zakończeniu  procesu  nie  są  zachowywane  (atexit(3),
          on_exit(3)).

       •  Środowisko zmiennoprzecinkowe jest ustawiane na domyślne (patrz fenv(3)).

       Atrybuty procesu w liście przedstawionej powyżej są określone  w  POSIX.1.  Następujące  specyficzne  dla
       Linuksa atrybuty procesu również nie są zachowywane podczas execve():

       •  The process's "dumpable" attribute is set to the value 1, unless a set-user-ID program, a set-group-ID
          program, or a program with capabilities is being executed, in which case the dumpable flag may instead
          be   reset   to  the  value  in  /proc/sys/fs/suid_dumpable,  in  the  circumstances  described  under
          PR_SET_DUMPABLE in prctl(2).  Note that changes to the "dumpable" attribute  may  cause  ownership  of
          files in the process's /proc/pid directory to change to root:root, as described in proc(5).

       •  Znacznik PR_SET_KEEPCAPS prctl(2) jest czyszczony.

       •  (Od  Linuksa  2.4.36 / 2.6.23) Jeśli wykonywany program ma ustawiony bit set-user-ID lub set-group-ID,
          to jest czyszczony znacznik PR_SET_PDEATHSIG  sygnału śmierci rodzica ustawiony przez  prctl(2).

       •  Nazwa procesu ustawiona przez PR_SET_NAME z prctl(2) (i wyświetlana przez ps -o comm)  jest  ustawiana
          na nazwę nowego pliku wykonywalnego.

       •  Znacznik SECBIT_KEEP_CAPS w securebits jest czyszczony. Patrz capabilities(7).

       •  Sygnał zakończenia jest ustawiany na SIGCHLD (patrz clone(2)).

       •  Tablica deskryptora plików nie jest dzielona, co anuluje działanie flagi CLONE_FILES clone(2).

       Dalsze uwagi:

       •  Wszystkie  wątki oprócz wątku wywołującego są niszczone podczas execve(). Muteksy, zmienne warunkowe i
          inne obiekty pthreads nie są zachowywane.

       •  Odpowiednik setlocale(LC_ALL, "C") jest wykonywany po uruchomieniu programu.

       •  POSIX.1 określa, że ustawienie procedur obsługi sygnału na ignorowanie lub na  wartość  domyślną  jest
          pozostawiane bez zmian. POSIX.1 przewiduje jeden wyjątek od tej reguły: jeśli SIGCHLD jest ignorowany,
          to  implementacja może albo nie zmienić tego ustawienia, albo przestawić je na wartość domyślną; Linux
          robi to pierwsze.

       •  Wszystkie asynchroniczne operacje wejścia/wyjście są anulowane (aio_read(3), aio_write(3)).

       •  Sposób obsługi atrybutów (zdolności) procesu podczas execve() opisano w capabilities(7).

       •  Domyślnie deskryptory  plików  pozostają  otwarte  po  execve().  Deskryptory  plików  oznaczone  jako
          "close-on-exec"  są  zamykane,  patrz  opis  FD_CLOEXEC  w  fcntl(2). (Jeśli deskryptor pliku zostanie
          zamknięty,  to  zwolnione  zostaną  wszystkie  blokady  rekordów  dotyczące  pliku  związanego  z  tym
          deskryptorem. Szczegóły można znaleźć w fcntl(2)). POSIX.1 mówi, że jeżeli deskryptory plików 0, 1 i 2
          zostałyby  zamknięte  po  pomyślnym  wykonaniu  execve(),  a  proces  uzyskałby  przywileje  z  powodu
          ustawionego na wykonywanym pliku bitu trybu set-user-ID lub  set-group-ID,  to  system  może  otworzyć
          bliżej  nieokreślony plik dla każdego z tych deskryptorów plików. Jako zasadę należy przyjąć, że żaden
          przenośny program, uprzywilejowany czy nie, nie może zakładać, że  te  trzy  deskryptory  plików  będą
          zamknięte po execve().

   Skrypty interpretowane
       Skrypt  interpretowany jest plikiem tekstowym mającym ustawione prawo do wykonywania. Pierwsza linia tego
       pliku jest w postaci:

           #!interpreter [opcjonalny-parametr]

       interpreter mus być poprawną nazwą ścieżki do pliku wykonywalnego.

       Jeśli argument pathname wywołania execve() określa interpreter, to  zostanie  uruchomiony  interpreter  z
       następującymi argumentami:

           interpreter [opcjonalny-arg] pathname arg...

       where pathname is the pathname of the file specified as the first argument of execve(), and arg... is the
       series  of words pointed to by the argv argument of execve(), starting at argv[1].  Note that there is no
       way to get the argv[0] that was passed to the execve() call.

       Dla zachowania przenośności na inne systemu optional-arg albo w ogóle nie  powinien  być  podawany,  albo
       powinien być podany jako pojedyncze słowo (nie powinien zawierać spacji); patrz UWAGI poniżej.

       Od  Linuksa  2.6.28  jądro  pozwala,  aby  interpreterem  skryptu również był skrypt. To uprawnienie jest
       rekurencyjne, aż po czterykroć, tak więc interpreter może być skryptem interpretowanym przez skrypt itd.

   Ograniczenia rozmiaru argumentów i środowiska
       Większość implementacji Uniksa narzuca ograniczenia na całkowity rozmiar argumentów linii poleceń  (argv)
       i  środowiska  (envp)  przekazywanych  do  nowego  programu.  POSIX.1  pozwala  implementacji  ogłosić te
       ograniczenia  za  pomocą  stałej  ARG_MAX  (albo  zdefiniowanej  w  <limits.h>,  albo  dostępnej  podczas
       wykonywania programu za pomocą wywołania sysconf(_SC_ARG_MAX)).

       Before  Linux  2.6.23,  the  memory  used to store the environment and argument strings was limited to 32
       pages (defined by the kernel constant MAX_ARG_PAGES).  On architectures  with  a  4-kB  page  size,  this
       yields a maximum size of 128 kB.

       On  Linux  2.6.23  and  later, most architectures support a size limit derived from the soft RLIMIT_STACK
       resource limit (see getrlimit(2))  that is in force at the time of the  execve()   call.   (Architectures
       with  no  memory  management  unit  are excepted: they maintain the limit that was in effect before Linux
       2.6.23.)  This change allows programs to have a much larger argument and/or environment list.  For  these
       architectures,  the  total  size  is  limited  to 1/4 of the allowed stack size.  (Imposing the 1/4-limit
       ensures that the new program always has some stack space.)  Additionally, the total size  is  limited  to
       3/4  of  the value of the kernel constant _STK_LIM (8 MiB).  Since Linux 2.6.25, the kernel also places a
       floor of 32 pages on this size limit, so that, even when RLIMIT_STACK is set very low,  applications  are
       guaranteed  to  have  at least as much argument and environment space as was provided by Linux 2.6.22 and
       earlier.  (This guarantee was not provided in Linux 2.6.23 and  2.6.24.)   Additionally,  the  limit  per
       string is 32 pages (the kernel constant MAX_ARG_STRLEN), and the maximum number of strings is 0x7FFFFFFF.

WARTOŚĆ ZWRACANA

       On success, execve()  does not return, on error -1 is returned, and errno is set to indicate the error.

BŁĘDY

       E2BIG  Całkowita liczba bajtów środowiska (envp) i listy argumentów (argv) jest za duża.

       EACCES Brak praw do przeszukiwania dla składnika ścieżki pathname lub ścieżki interpretera skryptu (patrz
              także path_resolution(7)).

       EACCES Plik lub interpreter skryptu nie jest zwykłym plikiem.

       EACCES Brak praw wykonywania dla pliku, skryptu lub intepretera ELF.

       EACCES System plików jest zamontowany jako noexec.

       EAGAIN (od Linuksa 3.1)
              Having  changed  its  real UID using one of the set*uid()  calls, the caller was—and is now still—
              above its RLIMIT_NPROC resource limit (see setrlimit(2)).  For a more detailed explanation of this
              error, see NOTES.

       EFAULT pathname lub jeden ze wskaźników w wektorach argv lub envp wskazuje poza dostępną dla  użytkownika
              przestrzeń adresową.

       EINVAL Plik  wykonywalny  w  formacie ELF ma więcej niż jeden segment PT_INTERP (tzn. ma więcej niż jeden
              interpreter).

       EIO    Wystąpił błąd wejścia/wyjścia.

       EISDIR Intepreter ELF jest katalogiem.

       ELIBBAD
              Nie został rozpoznany format interpretera ELF.

       ELOOP  Podczas rozwiązywania pathname, nazwy skryptu lub interpretera ELF napotkano zbyt  wiele  dowiązań
              symbolicznych.

       ELOOP  Osiągnięto  maksymalny  limit  rekurencji  podczas  intepretacji rekurencyjnego skryptu (zob. pow.
              "Skrypty interpretowane"). Przed Linuksem 3.8 w takim wypadku występował błąd ENOEXEC.

       EMFILE Zostało osiągnięte ograniczenie na liczbę otwartych deskryptorów plików dla procesu.

       ENAMETOOLONG
              Ścieżka pathname jest zbyt długa.

       ENFILE Zostało osiągnięte systemowe ograniczenie na całkowitą liczbę otwartych plików.

       ENOENT The file pathname or a script or ELF interpreter does not exist.

       ENOEXEC
              Nie rozpoznano formatu pliku binarnego, plik ten jest skompilowany  dla  innej  architektury  albo
              wystąpił jakiś inny błąd formatu pliku, który powoduje, że program nie może być uruchomiony.

       ENOMEM Brak pamięci jądra.

       ENOTDIR
              Składnik ścieżki pathname, ścieżki skryptu lub ścieżki interpretera ELF nie jest katalogiem.

       EPERM  System  plików  jest  zamontowany  jako  nosuid,  użytkownik  nie  jest administratorem, a plik ma
              ustawiony bit set-user-ID lub set-group-ID.

       EPERM  Proces jest śledzony (trace), użytkownik nie jest superużytkownikiem,  a  plik  ma  ustawiony  bit
              set-user-ID lub set-group-ID.

       EPERM  Aplikację  ślepe  na  przywileje nie pozyskają pełnego zestawu dozwolonych przywilejów przyznanego
              przez plik wykonywalny. Zob. capabilities(7).

       ETXTBSY
              Podany plik wykonywalny był otwarty do zapisu przez jeden lub więcej procesów.

STANDARDY

       POSIX.1-2001, POSIX.1-2008, SVr4, 4.3BSD.  POSIX nie opisuje zachowania #!, lecz istnieje ono (z  pewnymi
       odmianami) na innych systemach Uniksowych.

UWAGI

       One  sometimes sees execve()  (and the related functions described in exec(3))  described as "executing a
       new process" (or similar).  This is a highly misleading  description:  there  is  no  new  process;  many
       attributes  of the calling process remain unchanged (in particular, its PID).  All that execve()  does is
       arrange for an existing process (the calling process) to execute a new program.

       Procesy z ustawionymi  znacznikami  set-user-ID  oraz  set-group-ID  nie  mogą  być  śledzone  za  pomocą
       ptrace(2).

       Efekt  zamontowania  systemu  plików nosuid jest różny dla różnych wersji jądra Linuksa: niektóre odmówią
       uruchomienia programów set-user-ID i  set-group-ID,  gdy  spowodowałoby  to  udostępnienie  użytkownikowi
       możliwości,  którymi  w  danym  momencie  nie  dysponuje  (i zwrócą EPERM), inne po prostu zignorują bity
       set-user-ID i set-group-ID i pomyślnie wykonają exec().

       Pod Linuksem argv i envp może być podany jako NULL. W obu przypadkach, ma to ten sam  skutek  co  podanie
       danego argumentu jako wskaźnika do listy zawierającej pojedynczy wskaźnik null. Prosimy nie wykorzystywać
       tej  niestandardowej i nieprzenośnej pseudofunkcji! Na większości innych systemów Uniksowych podanie jako
       argv wartości NULL spowoduje wystąpienie  błędu  (EFAULT).  Część  innych  systemów  Uniksowych  traktuje
       przypadek envp==NULL tak samo jak Linux.

       POSIX.1  określa,  że  wartości  zwracane przez sysconf(3) nie powinny się zmieniać przez cały czas życia
       procesu. Jednakże od wersji 2.6.23 Linuksa zmiana limitu zasobów  RLIMIT_STACK  powoduje  również  zmianę
       wartości  zwracanej przez _SC_ARG_MAX, żeby odzwierciedlić fakt, że zmieniły się ograniczenia przestrzeni
       służącej do przechowywania argumentów linii poleceń i zmiennych środowiska.

       In most cases where execve()  fails, control returns to the original executable image, and the caller  of
       execve()  can then handle the error.  However, in (rare) cases (typically caused by resource exhaustion),
       failure  may occur past the point of no return: the original executable image has been torn down, but the
       new image could not be completely built.  In such cases, the kernel kills  the  process  with  a  SIGSEGV
       (SIGKILL until Linux 3.17)  signal.

   Skrypty interpretowane
       The  kernel  imposes  a  maximum  length  on the text that follows the "#!"  characters at the start of a
       script; characters beyond the limit are ignored.  Before Linux 5.1, the limit is 127  characters.   Since
       Linux 5.1, the limit is 255 characters.

       Semantyka  argumentu  optional-arg  skryptu interpretera różni się pomiędzy implementacjami. Pod Linuksem
       cały łańcuch znaków występujący po  nazwie  interpretera  jest  przekazywany  jako  pojedynczy  argument.
       Jednakże inne systemy zachowują się inaczej. Niektóre systemy traktują  pierwszy znaku białej spacji jako
       znak  kończący  optional-arg.  Na innych systemach skrypt interpretera może przyjmować wiele argumentów i
       białe znaki optional-arg służą do ich rozdzielania.

       Linux (like most other modern UNIX systems)  ignores the set-user-ID and set-group-ID bits on scripts.

   execve() i EAGAIN
       Poniżej znajduje się bardziej szczegółowy opis błędu EAGAIN, który może wystąpić (od  Linuksa  3.1)  przy
       wywoływaniu execve().

       The  EAGAIN  error can occur when a preceding call to setuid(2), setreuid(2), or setresuid(2)  caused the
       real user ID of the process to change, and that change caused the  process  to  exceed  its  RLIMIT_NPROC
       resource  limit (i.e., the number of processes belonging to the new real UID exceeds the resource limit).
       From Linux 2.6.0 to Linux 3.0, this caused the set*uid()  call to fail.  (Before Linux 2.6, the  resource
       limit was not imposed on processes that changed their user IDs.)

       Since Linux 3.1, the scenario just described no longer causes the set*uid()  call to fail, because it too
       often  led  to security holes where buggy applications didn't check the return status and assumed that—if
       the caller had root privileges—the  call  would  always  succeed.   Instead,  the  set*uid()   calls  now
       successfully  change the real UID, but the kernel sets an internal flag, named PF_NPROC_EXCEEDED, to note
       that the RLIMIT_NPROC resource limit has been exceeded.  If the PF_NPROC_EXCEEDED flag  is  set  and  the
       resource  limit  is  still  exceeded at the time of a subsequent execve()  call, that call fails with the
       error EAGAIN.  This kernel logic ensures that the RLIMIT_NPROC resource limit is still enforced  for  the
       common privileged daemon workflow—namely, fork(2)  + set*uid()  + execve().

       Jeśli jednak limit zasobów nie był już przekroczony w trakcie wywołania execve() (ponieważ zakończyły się
       inne  procesy należące do tego rzeczywistego UID pomiędzy wywołaniami set*uid() i execve()), to wywołanie
       execve() powiedzie się, a jądro usunie  flagę  procesu  PF_NPROC_EXCEEDED.  Flaga  jest  usuwana  również
       wówczas, gdy kolejne wywołanie do fork(2) przez ten proces powiedzie się.

   Historia
       W Uniksie V6 lista argumentów wywołania exec() była kończona 0, podczas gdy lista argumentów funkcji main
       była  kończona  -1.  Dlatego  lista  argumentów  przekazana  do  main  nie mogła być bezpośrednio użyta w
       wywołaniu exec(). Od Uniksa V7 obie te wartości są NULL.

PRZYKŁADY

       Następujący program jest zaprojektowany do wykonania przez drugi program przedstawiony poniżej. Wyświetla
       swoje argumenty uruchomienia po jednym w wierszu.

           /* myecho.c */

           #include <stdio.h>
           #include <stdlib.h>

           int
           main(int argc, char *argv[])
           {
               for (size_t j = 0; j < argc; j++)
                   printf("argv[%zu]: %s\n", j, argv[j]);

               exit(EXIT_SUCCESS);
           }

       Tego programu można użyć do uruchomienia programu podanego w argumencie linii poleceń:

           /* execve.c */

           #include <stdio.h>
           #include <stdlib.h>
           #include <unistd.h>

           int
           main(int argc, char *argv[])
           {
               static char *newargv[] = { NULL, "hello", "world", NULL };
               static char *newenviron[] = { NULL };

               if (argc != 2) {
                   fprintf(stderr, "Użycie: %s <plik-do-uruchomienia>\n", argv[0]);
                   exit(EXIT_FAILURE);
               }

               newargv[0] = argv[1];

               execve(argv[1], newargv, newenviron);
               perror("execve");   /* execve() wraca tylko w przypadku błędu */
               exit(EXIT_FAILURE);
           }

       Możemy użyć drugiego programu do uruchomienia pierwszego:

           $ cc myecho.c -o myecho
           $ cc execve.c -o execve
           $ ./execve ./myecho
           argv[0]: ./myecho
           argv[1]: witaj
           argv[2]: świecie

       Możemy także użyć tych programów do pokazania używania interpretera  skryptu.  Aby  to  zrobić,  tworzymy
       skrypt, którego "interpreterem"  jest nasz program myecho:

           $ cat > script
           #!./myecho script-arg
           ^D
           $ chmod +x script

       Następnie używamy naszego programu do wykonania skryptu:

           $ ./execve ./script
           argv[0]: ./myecho
           argv[1]: script-arg
           argv[2]: ./script
           argv[3]: witaj
           argv[4]: świecie

ZOBACZ TAKŻE

       chmod(2),   execveat(2),  fork(2),  get_robust_list(2),  ptrace(2),  exec(3),  fexecve(3),  getauxval(3),
       getopt(3), system(3), capabilities(7), credentials(7), environ(7), path_resolution(7), ld.so(8)

TŁUMACZENIE

       Autorami polskiego tłumaczenia niniejszej strony podręcznika  są:  Przemek  Borys  <pborys@dione.ids.pl>,
       Andrzej  Krzysztofowicz  <ankry@green.mf.pg.gda.pl>,  Robert  Luberda <robert@debian.org> i Michał Kułach
       <michal.kulach@gmail.com>

       Niniejsze tłumaczenie jest wolną dokumentacją. Bliższe informacje  o  warunkach  licencji  można  uzyskać
       zapoznając   się   z   GNU General Public License w wersji 3   lub  nowszej.  Nie  przyjmuje  się  ŻADNEJ
       ODPOWIEDZIALNOŚCI.

       Błędy w  tłumaczeniu  strony  podręcznika  prosimy  zgłaszać  na  adres  listy  dyskusyjnej  manpages-pl-
       list@lists.sourceforge.net.

Linux man-pages 6.03                            5 lutego 2023 r.                                       execve(2)