Ubuntu Manpage: tar - arşivleme aracı

İSİM

       tar - arşivleme aracı

KULLANIM

       Geleneksel kullanım:

       tar {A|c|d|r|t|u|x} [GnSkUWOmpsMBiajJzZhPlRvwo] [DĞŞ...]

       Unix tarzı kullanım:

       tar -A [SEÇENEKLER] ARŞİV ARŞİV
       tar -c [-f ARŞİV] [SEÇENEKLER] [DOSYA...]
       tar -d [-f ARŞİV] [SEÇENEKLER] [DOSYA...]
       tar -t [-f ARŞİV] [SEÇENEKLER] [ÜYE...]
       tar -r [-f ARŞİV] [SEÇENEKLER] [DOSYA...]
       tar -u [-f ARŞİV] [SEÇENEKLER] [DOSYA...]
       tar -x [-f ARŞİV] [SEÇENEKLER] [ÜYE...]

       GNU tarzı kullanım:

       tar {--catenate|--concatenate} [SEÇENEKLER] ARŞİV ARŞİV
       tar --create [--file ARŞİV] [SEÇENEKLER] [DOSYA...]
       tar {--diff|--compare} [--file ARŞİV] [SEÇENEKLER] [DOSYA...]
       tar --delete [--file ARŞİV] [SEÇENEKLER] [ÜYE...]
       tar --append [--file ARŞİV] [SEÇENEKLER] [DOSYA...]
       tar --list [--file ARŞİV] [SEÇENEKLER] [ÜYE...]
       tar --test-label [--file ARŞİV] [SEÇENEKLER] [YAFTA...]
       tar --update [--file ARŞİV] [SEÇENEKLER] [DOSYA...]
       tar --update [-f ARŞİV] [SEÇENEKLER] [DOSYA...]
       tar {--extract|--get} [--file ARŞİV] [SEÇENEKLER] [ÜYE...]

AÇIKLAMA

GNU tar, birden fazla dosyayı tek bir dosyada (bir arşiv) depolamak ve bu tür arşivleri işlemek için
tasarlanmış bir arşivleme uygulamasıdır. Arşiv, normal bir dosya, yerel veya uzak bir makinede
bulunabilen bir aygıt (örneğin, bir teyp sürücüsü, zaten uygulamanın adı, teyp arşivleyici anlamına
gelir) olabilir.

Seçenek biçimleri
GNU tar için seçenekler üç farklı biçimde verilebilir. Geleneksel tarzda, komuttan sonra seçenek harfleri
kümesi, ardından, bu seçeneklerin gerektirdiği girdiler gelir. Girdiler, seçenek harfleriyle aynı sırada
okunur. Tüm seçenekler işlendikten sonra kalan komut satırı sözcükleri, isteğe bağlı olmayan girdiler
olarak değerlendirilir: dosya veya arşiv üye adları.

Örneğin, c seçeneği arşivin oluşturulmasını gerektirir, v seçeneği işlemin ayrıntılılarını ister ve f
seçeneği üzerinde çalışılacak arşivin adını belirleyen bir girdi alır. Geleneksel tarzda yazılan
aşağıdaki komut, tar’a /etc dizinindeki tüm dosyaları etc.tar arşiv dosyasına kaydetmesini söyler,
arşivlenen dosyaları ayrıntılı olarak listeler:

tar cfv etc.tar /etc

UNIX veya kısa seçenek tarzında, diğer komut satırı yardımcı uygulamalarında olduğu gibi, her seçenek
harfinin önüne tek bir tire eklenir. Bir seçenek girdi alırsa, girdi onu ya ayrı bir komut satırı sözcüğü
olarak ya da hemen ardından gelen bir seçenek olarak izler. Ancak, seçenek "isteğe bağlı" bir girdi
alıyorsa, girdi, örneğin -g/tmp/snar.db’de olduğu gibi, herhangi bir boşluk bırakmadan seçenek harfinin
hemen ardına yazılmalıdır.

Girdi almayan seçenekler, tek bir tire işaretinden sonra birlikte kümelenebilir, örn. -vkp. Girdi alan
seçeneklerin girdileri (zorunlu veya isteğe bağlı), böyle bir kümenin sonuna eklenebilir, örn. -vkpf
a.tar.

Yukarıda kısa seçeneği yalılmış komut şöyle görünebilirdi:

tar -cvf etc.tar /etc
veya
tar -c -v -f etc.tar /etc

GNU veya uzun seçenek tarzında, her seçenek iki tire ile başlar, küçük harfler ve tirelerden oluşan
anlamlı bir ada sahiptir. Uzun seçenek kullanıldığında, belirsizlik yaratmamak kaydıyla, ilk harflerine
kısaltılabilir. Uzun seçeneklere ilişkin değiştigeler ya seçeneğin hemen ardından ayrı bir komut satırı
sözcüğü olarak sağlanır ya da seçenekten arada boşluk olmadan eşittir işaretiyle ayrılır. İsteğe bağlı
girdiler her zaman ikinci yöntemi kullanmalıdır.

Örnek komutu bu tarzda yazmanın birkaç yolu:

tar --create --file etc.tar --verbose /etc
veya (bazı seçenekleri kısaltarak):
tar --cre --file=etc.tar --verb /etc

Her üç tarzdaki seçenekler karıştırılabilir, ancak bunu eski seçeneklerle yapmak önerilmez.

İşlem kipi
Aşağıdaki listelenen seçenekler, GNU tar’ın hangi işlemi gerçekleştireceğini belirler. Tam olarak
bunlardan biri verilmelidir. İsteğe bağlı olmayan girdilerin anlamı, istenen çalışma kipine bağlıdır.

-A, --catenate, --concatenate
Arşivi başka bir arşivin sonuna ekler. Girdiler, eklenecek arşivlerin adları olarak değerlendirilir.
Tüm arşivler, eklendikleri arşivle aynı biçemde olmalıdır, aksi takdirde ortaya çıkan arşiv, GNU
olmayan tar uygulamaları ile kullanılamayabilir. Ayrıca, birden fazla arşiv verildiğinde, ilki hariç
arşivlerdeki diğer üyelere, yalnızca -i (--ignore-zeros) seçeneği kullanıldığında ortaya çıkan
arşivden erişilebilir olacağına dikkat edilmelidir.

Sıkıştırılmış arşivler ardarda eklenemez.

-c, --create
Yeni bir arşiv oluşturur. Girdiler, arşivlenecek dosyaların adlarını belirler. --no-recursion
seçeneği verilmediği sürece dizinler ardışık olarak arşivlenir.

-d, --diff, --compare
Arşiv ile dosya sistemi arasındaki farkları bulur. Girdiler isteğe beğlıdır ve karşılaştırılacak
arşiv üyelerini belirler. Verilmezse, geçerli çalışma dizinin belirtildiği varsayılır.

--delete
Arşivi siler. Girdiler silinecek arşiv üyelerinin isimleridir. En az bir girdi verilmelidir.

Bu seçenek sıkıştırıllmış arşivlerde çalışmaz. Kısa seçenek eşdeğeri yoktur.

-r, --append
Dosyaları arşivin sonuna ekler. Girdiler -c (--create) seçeneğindeki ile aynı anlama gelir.

-t, --list
Arşiv içeriğini listeler. Girdiler isteğe bağlıdır. Belirtilirse listedeki üyelerin isimlerini
belirler.

--test-label
Arşiv bölüm etiketini sınar ve çıkar. Girdisiz kullanıldığında bölüm etiketini (varsa) gösterir ve
çıkar. Bir veya daha fazla komut satırı girdisi belirtilirse, tar bölüm etiketini her girdi ile
karşılaştırır. Eşleşme bulunursa 0, aksi takdirde 1 ile çıkar. -v (--verbose) seçeneği ile birlikte
kullanılmadıkça hiçbir şey çıktılanmaz.

Kısa seçenek eşdeğeri yoktur.

-u, --update
Arşivdeki ilgili kopyadan daha yeni olan dosyaları arşive ekler. Girdiler -c ve -r seçenekleriyle
aynı anlama sahiptir. Yeni dosyaların eski arşiv kopyalarının yerini almadığına, bunun yerine arşivin
sonuna eklendiğine dikkat edilmelidir. Böylece elde edilen arşiv, aynı dosyanın çeşitli sürümlerine
karşılık gelen, aynı isimde birkaç üye içerebilir.

-x, --extract, --get
Arşivden dosyaları çıkartır. Girdiler isteğe bağlıdır. Belirtilirse çıktılanacak arşiv üyelerinin
isimlerini belirler.

--show-defaults
Çeşitli tar seçenekleri için öntanımlıları listeler ve çıkar. Girdisiz kullanılır.

-?, --help
Kısa seçenek özetini gösterir ve çıkar. Girdisiz kullanılır.

--usage
Kullanılabilen seçeneklerin listesini gösterir ve çıkar. Girdisiz kullanılır.

--version
Sürüm ve telif hakkı bilgilerini gösterir ve çıkar.

SEÇENEKLER

İşlem değiştiriciler
--check-device
Artımlı arşiv oluştururken aygıt numaralarına bakar (öntanımlıdır)

-g, --listed-incremental=DOSYA
Yeni GNU biçimli artımlı yedeklemeleri yönetir. DOSYA, anlık yedeğin adıdır; burada tar, önceki
artımlı dökümden bu yana hangi dosyaların değiştiğine karar vermek için kullanılan ek bilgileri
depolar ve sonuç olarak yeniden dökümü gerekir. Bir arşiv oluştururken DOSYA mevcut değilse,
oluşturulacak ve tüm dosyalar ortaya çıkan arşive eklenecektir (0. düzey döküm). Sıfır olmayan N.
düzey artımlı arşiv oluşturmak için, N-1. düzeyde oluşturulan anlık yedeğin kopyası DOSYA olarak
kullanılır.

Listeleme veya çıkarma sırasında, DOSYA’nın gerçek içeriği denetlenmez, bu yalnızca sözdizimsel
gereksinimler nedeniyle gerekir. Bu bakımdan, yerine /dev/null kullanmak yaygın bir uygulamadır.

--hole-detection=YÖNTEM
Seyrek dosyalardaki boşlukları algılamak için YÖNTEM kullanılır. Bu seçenek örtük olarak --sparse
seçeneğini uygular. YÖNTEM için geçerli değerler seek ve raw’dır. seek öntanımlı olup, uygulanabilir
değilse raw son çaredir.

-G, --incremental
Eski GNU biçimli artımlı yedeklemeleri yönetir.

--ignore-failed-read
Okunamayan dosyalarda sıfırdan farklı bir değerle çıkmaz

--level=SAYI
Listeli artımsal arşiv oluşturmak için döküm düzeyini belirler. Şimdilik yalnızca --level=0
anlamlıdır: tar’a dökümden önce anlık yedek dosyasını kırpması talimatını verir, böylece 0. düzey
döküm zorlanmış olur.

-n, --seek
Arşivin aranabilir olduğunu varsayar. Normalde tar, arşivin aranıp aranamayacağını otomatik olarak
belirler. Bu seçenek, böyle bir tanımanın başarısız olduğu durumlarda kullanılmak üzere
tasarlanmıştır. Yalnızca arşiv okumaya açıksa (örneğin --list veya --extract seçenekleriyle) etkili
olur.

--no-check-device
Artımlı arşivler oluşturulurken aygıt numaralarına bakılmaz.

--no-seek
Arşivin aranabilir olmadığı varsayılır.

--occurrence[=N]
Arşivdeki her dosyanın yalnızca N. kopyası üzerinde çalışır. Bu seçenek yalnızca --delete, --diff,
--extract veya --list seçeneği ile birlikte ve komut satırından veya -T seçeneği üzerinden bir dosya
listesi verildiğinde geçerlidir. N öntanımlı olarak 1’dir.

--restrict
Zararlı olabilecek bazı seçeneklerin kullanımını devre dışı bırakır.

--sparse-version=BÜYÜK[.KÜÇÜK]
Kullanılacak seyrek biçemin sürümünü belirler (örtük olarak --sparse uygular). Geçerli girdi
değerleri 0.0, 0.1 ve 1.0’dır. Seyrek biçemlerin ayrıntılı açıklaması için komut satırından şu komut
girilebilir: info tar ’Sparse Formats’.

--S, --sparse
Seyrek dosyaları verimli şekilde işler. Dosya sistemindeki bazı dosyalar aslında hiç yazılmamış
bölümlere sahip olabilir (çoğunlukla bunlar DBM gibi sistemler tarafından oluşturulan veritabanı
dosyalarıdır). Bu seçenek verildiğinde tar, arşivlemeden önce dosyanın seyrek olup olmadığını
belirlemeye çalışır ve eğer öyleyse, dosyanın boş kısımlarını boşaltmayarak elde edilen arşivin
boyutunu küçültmeye çalışır.

Geçersizleştirme denetimi
Bu seçenekler, diskteki mevcut bir arşivden bir dosya çıkarılırken tar’ın eylemlerini denetler.

-k, --keep-old-files
Çıkarırken mevcut dosyaları değiştirmez.

--keep-newer-files
Arşivdeki kopyalarından daha yeni olan dosyalar değiştirilmez.

--keep-directory-symlink
Çıkarırken mevcut dizin sembolik bağlarını değiştirmez.

--no-overwrite-dir
Mevcut dizinlerin meta verileri korunur.

--one-top-level[=DİZİN]
Tüm dosyaları DİZİNe veya girdisiz kullanılıyorsa, arşivin uzantısız dosya adıyla adlandırılan bir
alt dizine çıkarır (eksi --auto-compress tarafından tanınan standart sıkıştırma uzantıları).

--overwrite
Çıkartırken mevcut dosyaların üzerine yazar.

--overwrite-dir
Çıkartırken mevcut dizilerin meta verilerinin üzerine yazar (öntanımlıdır).

--recursive-unlink
Çıkartmadan önce dizinde ardışık olarak tüm dosyaları siler.

--remove-files
Arşive ekledikten sonra diskteki dosyaları siler.

--skip-old-files
Çıkartırken mevcut dosyaları değiştirmez, sessizce atlar.

-U, --unlink-first
Üzerine çıkartmadan önce mevcut dosyaları siler.

-W, --verify
Yazdıktan sonra arşivi doğrular.

Çıktı akımı seçimi
--ignore-command-error
Alt süreç çıkış kodlarını yok sayar.

--no-ignore-command-error
Alt süreçlerin sıfırdan farklı çıkış kodları hata olarak değerlendirilir (öntanımlıdır).

-O, --to-stdout
Dosyaları standart çıktıya çıkarır.

--to-command=KOMUT
Çıkarılan dosyaları KOMUTa borular. KOMUT, isteğe bağlı olarak komut satırı girdileri ile birlikte
harici uygulamanın dosya yoludur. Uygulama çağrılır ve çıkartılan dosyanın içeriği uygulamanın
standart girdisine aktarılır. Ek veriler, aşağıdaki ortam değişkenleri aracılığıyla aktarılabilir:

TAR_FILETYPE
Dosyanın türü. Aşağıda anlamı açıklanan tek bir harften oluşur:

f Normal dosya
d Dizin
l Sembolik bağ
h Sabit bağ
b Blok aygıtı
c Karakter aygıtı

Şimdilik yalnızca normal dosyalar desteklenmektedir.

TAR_MODE
Sekizlik sayı olarak dosya kipi.

TAR_FILENAME
Dosyanın ismi.

TAR_REALNAME
Arşivde saklandığı haliyle dosyanın ismi.

TAR_UNAME
Dosya sahibinin kullanıcı adı.

TAR_GNAME
Dosya sahibinin grup adı.

TAR_ATIME
Son erişim zamanı. Ondalık bir sayı olup C miladından itibaren geçen saniye sayısıdır. Arşiv
zamanı nanosaniye seviyesinde saklıyorsa nanosaniyeler ondalık ayracın sağına eklenir.

TAR_MTIME
Son değişiklik zamanı.

TAR_CTIME
Son durum değişikliği zamanı.

TAR_SIZE
Dosyanın boyutu.

TAR_UID
Dosya sahibinin kullanıcı kimliği.

TAR_GID
Dosya sahibinin grup kimliği.

Ek olarak, aşağıdaki değişkenler tar çalışma kip ve işlenmekte olan arşiv hakkında bilgi içerir:

TAR_VERSION
GNU tar sürüm numarası.

TAR_ARCHIVE
İşlenen tar arşivinin ismi.

TAR_BLOCKING_FACTOR
Geçerli engelleme katsayısı, yani bir kayıttaki 512 baytlık blok sayısı.

TAR_VOLUME
İşlenen tar arşivinin sıradaki bölüm numarası (çok bölümlü arşivler okunurken atanır).

TAR_FORMAT
İşlenen arşivin biçemi. Şunlardan biridir: gnu, oldgnu, posix, ustar, v7.

TAR_SUBCOMMAND
Yürütülen tar işlemini açıklayan kısa seçenek (önündeki tire imi ile birlikte)

Dosya öznitelik işlemleri
--atime-preserve[=YÖNTEM]
Dökümlü dosyalar üzerine erişim zamanlarını korur. Ya okuduktan sonra eski haline getirir
(YÖNTEM=replace, bu öntanımlıdır) ya da ilk erişimde zamanlara dokunmaz (YÖNTEM=system)

--delay-directory-restore
Çıkartılan dizinlerin değişiklik zamanlarının ve izinlerinin atanmasını işlemin sonuna kadar
geciktirir. Olağandışı üye sıralaması olan bir arşivden dosya çıkartırken bu seçenek kullanılmalıdır.

--group=İSİM[:GRUPKİMLİĞİ]
Eklenen dosyaların grubu İSİM yapılır. :GRUPKİMLİĞİ verilmezse İSİM ya kullanıcı ismi ya da sayısal
grup kimliği olabilir. Bu durumda eksik parça (:GRUPKİMLİĞİ veya İSİM) geçerli konağın grup
veritabanından elde edilir.

--group-map=DOSYA ile kullanıldığında yalnızca DOSYA içinde sahibinin grubu bulunmayan dosyalar
etkilenir.

--group-map=DOSYA
Grup dönüşüm eşlemini DOSYAdan okur. Boş satırlar yok sayılır. # imi ile başlayan satırlar satır
sonuna kadar yorum olarak ele alınır. DOSYA içindeki boş olmayan her satır tek bir grubun dönüşümünü
tanımlar. Boşluklarla sınırlı iki alandan oluşmalıdır:

ESKİGRUP YENİGRUP[:YENİ-GRUPKİMLİĞİ]

ESKİGRUP ya geçerli bir grup ismi ya da + ile öncelenmiş bir grup kimliği olabilir. YENİ-GRUPKİMLİĞİ
sağlanmadıkça YENİGRUP da ya geçerli bir grup ismi ya da + ile öncelenmiş bir grup kimliği olabilir.
Aksi takdirde, hem YENİGRUP hem de YENİ-GRUPKİMLİĞİ sistem grup veritabanında bulunmalıdır.

Sonuç olarak, sahip grubu ESKİGRUP olan her girdi dosyası arşivde YENİGRUP sahip grubu ve
YENİ-GRUPKİMLİĞİ grup kimliği ile saklanır.

--mode=DEĞİŞİKLİKLER
Eklenen dosyalar için sembolik kip DEĞİŞİKLİKLERini zorlar.

--mtime=ZAMAN-veya-DOSYA
Eklenen dosyalara belirtilen değişiklik zamanını atar. ZAMAN-veya-DOSYA tamamen keyfi biçemde bir
tarih/saat ya da mevcut bir dosyanın ismi olabilir. Dosya adı belirtilmesi durumunda değişiklik
zamanı olarak dosyanınki kullanılır.

-m, --touch
Dosya değişiklik zamanı çıkarılmaz.

--no-delay-directory-restore
--delay-directory-restore seçeneğinden önceki etki devre dışı bırakılır.

--no-same-owner
Dosyaların çıkaranın sahipliğinde olduğu varsayılır (normal kullanıcılar için öntanımlıdır).

--no-same-permissions
İzinler arşivden çıkartılırken kullanıcının maskesi uygulanır (normal kullanıcılar için
öntanımlıdır).

--numeric-owner
Daima, kullanıcı/grup isimleri yerine numaraları kullanılır.

--owner=İSİM[:KULLANICI_KİMLİĞİ]
Eklenen dosyaların sahibi olarak İSİM zorlanır. :KULLANICI_KİMLİĞİ belirtilmezse İSİM ya kullanıcı
ismi ya da sayısal kullanıcı kimliği olabilir. Parçalardan birinin eksikliği durumunda (İSİM veya
:KULLANICI_KİMLİĞİ) geçerli konağın kullanıcı veritabanına başvurulur.

--owner-map=DOSYA ile kullanıldığında yalnızca DOSYA içinde sahibi listelenmeyen dosyalar etkilenir.

--owner-map=DOSYA
Sahip dönüşüm eşlemini DOSYAdan okur. Boş satırlar yok sayılır. # imi ile başlayan satırlar satır
sonuna kadar yorum olarak ele alınır. DOSYA içindeki boş olmayan her satır tek bir kullanıcı kimliğin
dönüşümünü tanımlar. Boşluklarla sınırlı iki alandan oluşmalıdır:

ESKİKULL YENİKULL[:YENİ_KULL_KİMLİĞİ]

ESKİKULL ya geçerli bir kullanıcı ismi ya da + ile öncelenmiş bir kullanıcı kimliği olabilir.
YENİ_KULL_KİMLİĞİ sağlanmadıkça YENİKULL da ya geçerli bir kullanıcı ismi ya da + ile öncelenmiş bir
kullanıcı kimliği olabilir. Aksi takdirde, hem YENİKULL hem de YENİ_KULL_KİMLİĞİ sistem grup
veritabanında bulunmalıdır.

Sonuç olarak, sahibi ESKİKULL olan her girdi dosyası arşivde YENİKULL ve YENİ_KULL_KİMLİĞİ
sahipliğinde saklanır.

-p, --preserve-permissions, --same-permissions
Dosya izinleri (root öntanımlıdır) hakkında bilgi çıkartılır.

--same-owner
Dosyaları arşivdeki sahipliğinde çıkartmaya çalışır (root öntanımlıdır).

-s, --preserve-order, --same-order
Çıkarılacak adları arşivle eşleşecek şekilde sıralar.

--sort=TÜR
Bir arşivi çıkartırken dizin girdilerini TÜRe göre sıralar. TÜR, none (yok), name (isim) veya inode
(dosya düğümü) olabilir.

--sort=none öntanımlı olup arşiv üyeleri işletim sistemi tarafından döndürülen sırada sakanır.

--sort=name kullanımı, oluşturulan arşivdeki üye sıralamasının tek tip ve üretilebilir olmasını
sağlar.

--sort=inode kullanımı, arşiv oluştururken yapılan disk aramalarının sayısını azaltır, böylece
arşivlemeyi önemli ölçüde hızlandırabilir. Bu sıralama düzeni, yalnızca ilgili sistem gerekli
bilgileri sağlıyorsa desteklenir.

Gelişkin dosya öznitelikleri
--acls
POSIX ACL desteği etkin olur.

--no-acls
POSIX ACL desteği devre dışı bırakılır.

--selinux
SELinux bağlam desteği etkin olur.

--no-selinux
SELinux bağlam desteği devre dışı bırakılır.

--xattrs
Gelişmiş öznitelikler desteği etkin olur.

--no-xattrs
Gelişmiş öznitelikler desteği devre dışı bırakılır.

--xattrs-exclude=KALIP
xattr anahtarları için dışlama kalıbını belirler. KALIP POSIX düzenli ifadesi olmalıdır. Örneğin,
--xattrs-exclude=’^user.’ kullanıcı isim uzayından öznitelikleri dışlar.

--xattrs-include=KALIP
xattr anahtarları için içerme kalıbını belirler. KALIP POSIX düzenli ifadesi olmalıdır.

Aygıt seçimi ve geçiş
-f, --file=ARŞİV
ARŞİV adlı aygıt veya dosya kullanılır. Bu seçenek belirtilmezse tar önce TAPE ortam değişkenini
inceler. Değişkene atama yapılmışsa değer arşiv adı olarak kullanılır. Yoksa, tar’ın öntanımlıya
derlendiği varsayılır. Öntanımlı değer ya --show-defaults seçeneğinden elde edilir ya da tar --help
çıktısının sonundadır.

İçinde iki nokta üst üste bulunan bir arşiv adı, uzak makinedeki bir dosyayı veya aygıtı belirtir.
İki nokta üst üste iminden önceki kısım makine adı veya IP adresi olarak, sonraki kısım ise dosya
veya aygıt olarak ele alınır. Örnek:

--file=remotehost:/dev/sr0

İsteğe bağlı bir kullanıcı adı, aralarına bir @ işareti koyarak konak adının önüne eklenebilir.

Öntanımı olarak, uzak konağa rsh(1) komutu üzerinden erişilir. Günümüzde bunun yerine ssh(1)
kullanmak yaygındır. Aşağıdaki komut satırı seçeneği ile bu yapılabilir:

--rsh-command=/usr/bin/ssh

Uzak makinede rmt(8) komutunun kurulu olması gerekir. Dosya yolu tar’ın öntanımlısı ile eşleşmezse
tar’a doğru yol --rmt-command seçeneği kullanılarak belirtilebilir.

--force-local
İçinde iki nokta üst üste bulunsa bile arşiv dosyası yereldir.

-F, --info-script=KOMUT, --new-volume-script=KOMUT
Teybin sonuna ulaşılışılan her seferde KOMUT çalıştırılır (örtük olarak -M uygulanır). Komut girdi
içerebilir. Başlatıldığında tar’ın ortamına ek olarak aşağıdaki değişkenler miras alınır:

TAR_VERSION
GNU tar sürüm numarası.

TAR_ARCHIVE
İşlenen tar arşivinin ismi.

TAR_BLOCKING_FACTOR
Geçerli engelleme katsayısı, yani bir kayıttaki 512 baytlık blok sayısı.

TAR_VOLUME
İşlenen tar arşivinin sıradaki bölüm numarası (çok bölümlü arşivler okunurken atanır).

TAR_FORMAT
İşlenen arşivin biçemi. Şunlardan biridir: gnu, oldgnu, posix, ustar, v7.

TAR_SUBCOMMAND
Yürütülen tar işlemini açıklayan kısa seçenek (önündeki tire imi ile birlikte).

TAR_FD
Yeni tar bölüm ismi ile iletişimde kullanılabilen dosya tanıtcısı.

info betiği başarısız olursa, tar çıkar; aksi takdirde sonraki bölümü yazmaya başlar.

-L, --tape-length=N
Nx1024 bayt yazdıktan sonra teyp değiştirir. N bir boyut soneki içeriyorsa 1024 yerine sonek ile
belirtilen boyut çarpanı kullanılır (Bkz: Boyut sonekleri).

Bu seçenek örtük olarak -M uygular.

-M, --multi-volume
Çok bölümlü arşivi oluşturur/listeler/çıkarır.

--rmt-command=KOMUT
Uzak arşive erişilirken rmt yerine KOMUT kullanılır. Bkz: -f seçeneği.

--rsh-command=KOMUT
Uzak arşive erişilirken rsh yerine KOMUT kullanılır. Bkz: -f seçeneği.

--volno-file=DOSYA
Bu seçenek --multi-volume ile birlikte kullanıldığında tar, çok bölümlü arşivin hangi bölümünde
çalıştığını DOSYA’dan takip edecektir.

Aygıt engelleme
-b, --blocking-factor=BLOK_SAYISI
Kayıt boyutu BLOK_SAYISIx512 bayt olur.

-B, --read-full-records
Listeleme veya çıkartma sırasında dosya sonu karakterinden sonraki tamamlanmamış girdi kayıtlarını
kabul eder.

-i, --ignore-zeros
Arşivdeki sıfırlı blokları yok sayar. Normalde sıfırlarla dolu iki ardışık 512’lik blok, EOF anlamına
gelir ve tar bunlarla karşılaştıktan sonra okumayı durdurur. Bu seçenek ona daha fazla okuma talimatı
verir. -A seçeneğiyle oluşturulan arşivleri okurken kullanışlıdır.

--record-size=SAYI
Kayıt boyutunu belirler. SAYI her kayıttaki bayt sayısıdır. 512’nin katları olmalıdır. Örneğin 10
kilobayt için --record-size=10K gibi bir boyut soneki belirtilebilir. Geçerli soneklerin listesi için
bkz: Boyut sonekleri

Arşiv biçiminin seçimi
-H, --format=BİÇEM
Arşivi belirtilen BİÇEMde oluşturur. Geçerli biçemler:

gnu GNU tar 1.13.x biçemi

oldgnu
tar <= 1.12’ye göre GNU biçemi.

pax, posix
POSIX 1003.1-2001 (pax) biçemi.

ustar
POSIX 1003.1-1988 (ustar) biçemi.

v7 Eski V7 tar biçemi.

--old-archive, --portability
--format=v7 ile aynı.

--pax-option=SÖZCÜK[[:]=DEĞER][,SÖZCÜK[[:]=DEĞER]]...
PAX arşivleri ( -H pax) oluşturulurken pax(1) anahtar sözcüklerini denetler. Bu seçenek, pax(1)
uygulamasının -o seçeneğine eşdeğerdir.

--posix
--format=posix ile aynı.

-V, --label=DİZGE
Bölüm adı DİZGE olan arşivi oluşturur. Listeleme ve çıkarma yaparken DİZGE bölüm adı için küresel bir
kalıp olarak kullanıabilir.

Sıkıştırma seçenekleri
-a, --auto-compress
Sıkıştırma uygulamasını saptamak için arşiv soneki kullanılır.

-I, --use-compress-program=KOMUT
Veriyi KOMUT üzerinden süzer. Sıkıştırmayı açmak için KOMUTun -d seçeneğini kabul etmesi gerekir.
KOMUT komut satırı seçenekleri içerebilir.

-j, --bzip2
Arşivi bzip2(1) üzerinden süzer.

-J, --xz
Arşivi xz(1) üzerinden süzer.

--lzip
Arşivi lzip(1) üzerinden süzer.

--lzma
Arşivi lzma(1) üzerinden süzer.

--lzop
Arşivi lzop(1) üzerinden süzer.

--no-auto-compress
Sıkıştırma uygulamasını saptamak için arşiv soneki kullanılmaz.

-z, --gzip, --gunzip, --ungzip
Arşivi gzip(1) üzerinden süzer.

-Z, --compress, --uncompress
Arşivi compress(1) üzerinden süzer.

--zstd
Arşivi zstd(1) üzerinden süzer.

Yerel dosya seçimi
--add-file=DOSYA
DOSYAyı arşive ekler (isim tire ile başlıyorsa yararlıdır).

--backup[=DENETİM]
Silmeden önce yedeğini alır. DENETİM belirtilmişse yedekleme politikasını denetler. DENETİM için
geçerli değerler:

none, off
Asla yedekleme yapmaz.

t, numbered
Numaralı yedekleme yapılır.

nil, existing
Numaralı yedekler varsa numaralı yoksa basit yedekleme yapılır.

never, simple
Daima basit yedekeme yapılır.

DENETİM belirtilmezse değer VERSION_CONTROL ortam değişkeninden alınır. Ortam değişkeni etkin değilse
mevcut olan kullanılır.

-C, --directory=DİZİN
Herhangi bir işlem yapmadan önce DİZİNe geçer. Bu seçenek sıralamaya duyarlıdır. Yani, kendisinden
sonra gelen tüm seçenekleri etkiler.

--exclude=KALIP
glob(3) tarzı joker KALIP ile eşleşen dosyalar dışlanır.

--exclude-backups
Yedekler ve kilit dosyaları dışlanır.

--exclude-caches
CACHEDIR.TAG dosyasını içeren dizinlerin içeriği bu dosya hariç dışlanır.

--exclude-caches-all
CACHEDIR.TAG dosyasını içeren dizinlerin içeriği bu dosya da dahil dışlanır.

--exclude-caches-under
CACHEDIR.TAG dosyasını içeren dizinlerin altındaki herşey dışlanır.

--exclude-ignore=DOSYA
Bir dizini dökümlemeden önce dizinin DOSYAyı içerip içermediğine bakar. İçeriyorsa, dışlama kalıpları
bu dosyadan okunur. Kalıplar yanızca dizinin kendisini etkiler.

--exclude-ignore-recursive=DOSYA
Hem dizini hem de alt dizinlerini etkileyen DOSYAdaki kalıpların dışlanması dışında --exclude-ignore
ile aynıdır.

--exclude-tag=DOSYA
DOSYAyı içeren dizinlerin içeriği DOSYA hariç dışlanır.

--exclude-tag-all=DOSYA
DOSYAyı içeren dizinler dışlanır.

--exclude-tag-under=DOSYA
DOSYAyı içeren dizinlerin altındaki herşey dışlanır.

--exclude-vcs
Sürüm denetim sistemi dizinleri dışlanır.

--exclude-vcs-ignores
VCS’ye özgü ignore dosyalarından okunan kalıplarla eşleşen dosyalar dışlanır. Desteklenen dosyalar:
cvsignore, .gitignore, .bzrignore, .hgignore.

-h, --dereference
Sembolik bağlar izlenir; bunların hedefindeki dosyalar arşivlenir ve dökümlenir.

--hard-dereference
Sabit bağlar izlenir; bunların hedefindeki dosyalar arşivlenir ve dökümlenir.

-K, --starting-file=ÜYE
Arşive belirtilen ÜYEden başlanır.

--newer-mtime=TARİH
TARİHten sonra verileri değişen dosyalar üzerinde çalışır. TARİH / veya . ile başlıyorsa bir dosya
adı olarak alınır ve o dosyanın değişiklik zamanı tarih olarak kullanlılır.

--no-null
Önceki bir --null seçeneğinin etkisini devre dışı bırakır.

--no-recursion
Alt dizinler ardışık işlenmez.

--no-unquote
Girdi dosyasına ve üye isimlerine tırnak yorumlaması uygulamaz.

--no-verbatim-files-from
Bir dosya listesinden okunan her satır, komut satırından verilmiş gibi ele alınır. Yani, baştaki ve
sondaki boşluklar kaldırılır ve elde edilen dizge bir tire ile başlıyorsa, tar komut satırı seçeneği
olarak kabul edilir.

Bu öntanımlı davranıştır. --verbatim-files-from seçeneğinden sonra kullanılan --no-verbatim-files-
from seçeneği ile ilkinin etkisi devre dışı bırakılabilir.

Bu seçenek konumsaldır: --verbatim-files-from seçeneğine veya satır sonu karakterine kadar
kendisinden sonra gelen tüm --files-from seçeneklerini etkiler.

--no-null seçeneği tarafından örtük olarak uygulanır.

--null
Sonraki -T seçeneklerine boş karakter sonlandırmalı adların kelimesi kelimesine okuma talimatı verir
(tire ile başlayan adların özel olarak işlenmesini devre dışı bırakır).

Ayrıca, bkz: --verbatim-files-from

-N, --newer=TARİH, --after-date=TARİH
Yalnızca TARİH’ten daha yeni dosyalar saklanır. TARİH / veya . ile başlıyorsa bir dosya adı olarak
alınır ve o dosyanın değişiklik zamanı tarih olarak kullanlılır.

--one-file-system
Arşiv oluşturulurken yerel dosya sisteminde kalınır.

-P, --absolute-names
Arşiv oluşturulurken dosya isimlerinin başındaki / karakterleri ayıklanmaz.

--recursion
Alt dizinler ardışık işlenir (öntanımlı).

--suffix=SONEK
Sonek kaldırılmadan önce yedek alınır, normal sonek geçersiz kılınır. SIMPLE_BACKUP_SUFFIX ortam
değişkeni tarafından geçersiz kılınmadığı sürece sonek olarak ~ öntanımlıdır.

-T, --files-from=DOSYA
Çıkarılacak veya oluşturulacak isimler DOSYAdan alınır.

Aksi belirtilmedikçe, DOSYA satır sonu karakteri ile ayrılmış bir ad listesi (yani her satırda bir
ad) içermelidir. Okunan adlar, komut satırı girdileri olarak ele alınır. Tırnak kaldırma ve sözcük
bölme işlemleri uygulanır ve - ile başlayan her dizge, tar komut satırı seçeneği olarak ele alınır.

Bu davranışın istenmediği noktada, --verbatim-files-from seçeneği kullanılarak devre dışı
bırakılabilir.

--null seçeneği tar’a DOSYA içindeki adların satır sonu karakteri yerine boş karakterle sonlanacağını
belirtir. söyler. Listenin find(1) komutunun -print0 belirteci ile oluşturulması yararlıdır.

--unquote
Dosya ve üye isimlerine tırnak yorumlaması uygulanmaz (öntanımlı).

--verbatim-files-from
Bir dosya listesinden elde edilen her satır, tire ile başlasa bile dosya adı olarak ele alınır. Dosya
listeleri --files-from (-T) seçeneğiyle sağlanır. Öntanımlı davranış, bir tire ile başlayan adları
tar seçenekleri olarak ele almaktır. --verbatim-files-from seçeneği bu davranışı devre dışı bırakır.

Bu seçenek, komut satırında kendisinden sonra gelen tüm --files-from seçeneklerini etkiler. Etkisi
--no-verbatim-files-from seçeneği ile geri alınır.

Bu seçenek --null seçeneği tarafından örtük olarak uygulanır.

Ayrıca, bkz: --add-file.

-X, --exclude-from=DOSYA
DOSYA içindeki kalıplarla eşleşen dosyalar dışlanır.

Dosya ismi dönüşümleri
--strip-components=SAYI
Çıkarma sırasında dosya isimlerinin başından SAYI bileşen ayıklanır.

--transform=İFADE, --xform=İFADE
Dosya adlarını dönüştürmek için sed replace İFADE kullanılır.

Dosya ismi eşleştirme seçenekleri
Bu seçenekler hem içerme hem de dışlama kalıplarını etkiler:

--anchored
Kalıplar dosya isminin başlangıcı ile eşleşir.

--ignore-case
Harf büyüklüğü önemsenmez.

--no-anchored
Kalıplar, herhangi bir /’den sonrası ile eşleşir (dışlama için öntanımlıdır).

--no-ignore-case
Eşleştirmede harf büyüklüğü önemsenir (öntanımlı).

--no-wildcards
Dizgeler kendileri ile eşleşir.

--no-wildcards-match-slash
Joker karakterler / ile eşleşmez.

--wildcards
Joker karakterler kullanılır (dışlama için öntanımlıdır).

--wildcards-match-slash
Joker karakterler / ile eşleşir (dışlama için öntanımlıdır).

Bilgilendirme çıktısı
--checkpoint[=N]
Her N kayıtta bir, ilerleme iletileri gösterilir (10 kayıtta bir öntanımlıdır).

--checkpoint-action=EYLEM
Her denetim noktasında EYLEM uygulanır.

--clamp-mtime
Dosyanın zamanı yalnızca --mtime ile belirtilenden daha yeni ise değiştirilir.

--full-time
Dosya zamanını tam çözünürlükle gösterir.

--index-file=DOSYA
Ayrıntılı çıktı DOSYA’ya gönderilir.

-l --check-links
Tüm bağlar dökümlenmezse bir ileti gösterir.

--no-quote-chars=DİZGE
DİZGEdeki karakterler için tırnak yorumlamasını devre dışı bırakır.

--quote-chars=DİZGE
DİZGEdeki karakterlere ek olarak tırnak yorumlaması da uygulanır.

--quoting-style=TARZ
Dosya ve üye adları için tırnak yorumlama TARZını belirler. TARZ için geçerli değerler: literal,
shell, shell-always, c, c-maybe, escape, locale, clocale (sırayla: bire bir, kabuk, daima-kabuk, c,
c-olabilir, öncelem, yerel, c yereli).

-R --block-number
Her iletiyle birlikte arşivdeki blok numarasını gösterir.

--show-omitted-dirs
Listelerken veya çıkartırken arama kriteri ile eşleşmeyen her dizini listeler.

--show-transformed-names, --show-stored-names
--strip-components ve --transform seçenekleri ile dönüşümden sonra arşiv ve dosya isimlerini
gösterir.

--totals[=SİNYAL]
Arşivi işledikten sonra toplam bayt sayısını gösterir. SİNYAL belirtilmişse, toplam bayt sayısını bu
sinyal alındığında gösterir. İzin verilen sinyaller: SIGHUP, SIGQUIT, SIGINT, SIGUSR1, SIGUSR2. SIG
öneki belirtilmeyebilir.

--utc
Dosya değişiklik zamanlarını UTC’ye göre gösterir.

-v, --verbose
İşlenen dosyalar ayrıntılı olarak listelenir. Bu seçeneğin komut satırındaki her örneği, ayrıntı
düzeyini bir artırır. Azami ayrıntı düzeyi 3’tür. Çeşitli ayrıntı düzeylerinin tar çıktısını nasıl
etkilediğine ilişkin ayrıntılı bir açıklama için GNU Tar Kılavuzu, 2.5.1 "--verbose Seçeneği" alt
bölümüne bakılabilir

--warning=SÖZCÜK
Anahtar SÖZCÜK ile tanımlanan uyarı iletileri etkinleştirilir veya devre dışı bırakılır. Anahtar
SÖZCÜK no- öneki ile başlıyorsa ve bir şekilde etkinleştirilmişse iletiler engellenir.

Çoklu --warning iletileri birlikte basılır.

Genel tar işlemlerini etkileyen anahtar SÖZCÜKler:

all Tüm uyarı iletileri etkin olur. Öntanımlıdır.

none
Tüm uyarı iletileri devre dışı bırakılır.

filename-with-nuls
"%s: dosya ismi boş karakter içeriyor"

alone-zero-block
"%s konumunda yalnız sıfır bloğu"

tar --create için uygulanabilen anahtar SÖZCÜKler:

cachedir
%s: %s önbellek dizini etiketi içeriyor; %s"

file-shrank
"%s: Dosya %s bayt küçültüldü; sıfırlarla dolduruldu"

xdev
"%s: dosya farklı bir dosya sisteminde; dökümlenmedi"

file-ignored
"%s: Bilinmeyen dosya türü; dosya yok sayıldı"
"%s: soket yok sayıldı"
"%s: kapı yok sayıldı"

file-unchanged
"%s: dsya değişmedi; dökümlenmedi"

ignore-archive
"%s: dosya bir arşiv; dökümlenmedi"

file-removed
"%s: okurken dosya silindi"

file-changed
"%s: okurken dosya değişti"

failed-read
Okunamayan dosyalar veya dizinler hakkındaki uyarılar engellenir. Bu anahtar sözcük yalnızca
--ignore-failed-read seçeneğiyle birlikte kullanıldığında geçerlidir.

tar --extract için uygulanabilen anahtar SÖZCÜKler:

existing-file
%s: var olan dosya atlanıyor"

timestamp
"%s: inanılmaz derecede eski zaman damgası %s"
"%s: zaman damgası %s, %s saniye gelecekte"

contiguous-cast
"Bitişik dosyalar normal dosyalar olarak çıkarılıyor"

symlink-cast
"Sembolik bağlar sabit bağ olarak çıkarılmaya çalışılıyor.

unknown-cast
"%s: Bilinmeyen dosya türü ’%c’, normal dosya olarak çıkarıldı"

ignore-newer
"Mevcut %s daha yeni veya aynı yaşta"

unknown-keyword
"Bilinmeyen genişletilmiş başlık anahtar sözcüğü ’%s’ yok sayılıyor"

decompress-program
İkincil sıkıştırmayı açma uygulamalarını çalıştırmaya çalışırken ortaya çıkan başarısızlıkların
ayrıntılı açıklamasını denetler. Bu uyarı öntanımlı olarak devre dışıdır (--verbose seçeneği
kullanılmadığı sürece).
Bu uyarı kullanılırken elde edilebileceklere yaygın bir örnek:

$ tar --warning=decompress-program -x -f archive.Z
tar (child): compress çalıştırılamıyor: Böyle bir dosya veya dizin yok.
tar (child): gzip deneniyor

Yani, tar önce arşivi compress kullanarak açmayı deniyor ve bu başarısız olduğunda gzip’e
geçiyor.

record-size
"Kayıt uzunluğu = %lu blok"

Artımlı çıkarmayı denetleyen anahtar SÖZCÜKler:

rename-directory
%s: Dizin ismi %s iken değiştirilmiş"
%s: Dizin ismi değiştirilmiş"

new-directory
"%s: Dizin yenidir"

xdev
"%s: dizin farklı bir aygıt üzerinde: silinmiyor"

bad-dumpdir
"Bozuk dumpdir: ’X’ hiç kullanılmadı"

-w, --interactive, --confirmation
Her eylemde doğrulama ister.

Uyumluluk seçenekleri
-o Oluşturuken --old-archive ile eşdeğerdir. Çıkartırken --no-same-owner ile eşdeğerdir.

Boyut sonekleri
Sonek Birim Bayt Eşdeğeri
b Blok BOYUT x 512
B Kilobayt BOYUT x 1024
c Bayt BOYUT
G Gigabayt BOYUT x 1024^3
K Kilobayt BOYUT x 1024
k Kilobayt BOYUT x 1024
M Megabayt BOYUT x 1024^2
P Petabayt BOYUT x 1024^5
T Terabayt BOYUT x 1024^4
w Kelime BOYUT x 2

ÇIKIŞ DEĞERLERİ

       tar  çıkış  kodu,  istenen  işlemin  başarılı  bir  şekilde   gerçekleştirip   gerçekleştiremediğini   ve
       gerçekleştirilmemişse ne tür bir hata oluştuğunu gösterir.

       0   Başarılı sonlanma.

       1   Bazı  dosyalar  farklıdır.  tar  --compare (--diff, -d) komut satırı seçeneğiyle çağrıldıysa, bu kod,
           arşivdeki bazı dosyaların diskteki benzerlerinden  farklı  olduğu  anlamına  gelir.  tar’a  --create,
           --append  veya --update seçeneklerinden biri verilmişse, bu çıkış kodu, bazı dosyaların arşivlenirken
           değiştirildiği ve dolayısıyla elde edilen arşivin tam kopyayı içermediği anlamına gelir.

       2   Ölümcül hata. Yani kurtarılamayan bir hata oluşmuştur.

       tar tarafından çağrılan bir alt süreç sıfırdan farklı bir çıkış koduyla çıktıysa, tar’ın  kendisi  de  bu
       kodla çıkar. Bu, örneğin bir sıkıştırma seçeneği (örneğin -z) kullanılmış ve harici sıkıştırma uygulaması
       başarısız  olmuşsa  ortaya  çıkabilir.  Başka  bir  örnek,  uzak bir aygıta yedekleme yaparken rmt hatası
       oluşmasıdır.

İLGİLİ BELGELER

       bzip2(1), compress(1), gzip(1), lzma(1), lzop(1), rmt(8), symlink(7), xz(1), zstd(1).

       tar komutu ile ilgili kapsamlı texinfo belgesi doğrudan info tar komutu ile veya  info  kipinde  emacs(1)
       ile okunabilir.

       GNU tar belgelerinin çeşitli biçimlerdeki çevrimiçi kopyaları

           http://www.gnu.org/software/tar/manual

       adresinde bulunabilir.

GERİBİLDİRİM

       Yazılım hatalarını lütfen <bug-tar@gnu.org> adresine bildirin.

TELİF HAKKI

       Telif hakkı © 2013-2021 Free Software Foundation, Inc.
       Lisans GPLv3+: GNU GPL sürüm 3 veya üstü <http://gnu.org/licenses/gpl.html>
       Bu  bir  özgür  yazılımdır:  yazılımı değiştirmek ve dağıtmakta özgürsünüz. Yasaların izin verdiği ölçüde
       HİÇBİR GARANTİ YOKTUR.

ÇEVİREN

       © 2022 Nilgün Belma Bugüner
       Bu çeviri özgür yazılımdır: Yasaların izin verdiği ölçüde HİÇBİR GARANTİ YOKTUR.
       Lütfen, çeviri ile ilgili bildirimde bulunmak veya çeviri yapmak  için  https://github.com/TLBP/manpages-
       tr/issues adresinde "New Issue" düğmesine tıklayıp yeni bir konu açınız ve isteğinizi belirtiniz.

tar-1.34                                           Temmuz 2020                                            TAR(1)